Interview Werkse! 🏆 finalist Werkinnovatie Prijs
Provincie Zuid-Holland. Projectidee: Zorg as a service.
‘Zorg as a service’ is een door Werkse! in Delft uitgewerkt maatschappelijk verdienmodel. Zorgdiensten die nu blijven liggen (zoals het ondersteunen van ouderen die de deur niet meer uit kunnen of eenzaam zijn), worden omgezet in betaalde banen voor ‘vergeten werkzoekenden’. De gemeente is minder geld kwijt aan uitkeringen, de zorgverzekeraar bespaart op de zorgkosten, omdat iemand die werkt, minder vaak ziek is. De zorgorganisatie die een abonnement neemt, is verzekerd van continuïteit en verlicht de werkdruk van het bestaande personeel. ‘Onze mensen krijgen een signaalfunctie; ze zien het als er iets niet goed gaat met de persoon die ze bezoeken.’
'Zorg as a service’; minder zorgkosten, minder eenzaamheid en meer banen'
Samen met een senior die slecht ter been is, naar familie of de winkel gaan. Iemand die in de war is, vergezellen bij een bezoek aan de huisarts. Kleine klusjes doen. Gewoon een praatje maken met een eenzame oudere. Het zijn de ‘aanvullende zorgtaken’ die in de achterliggende decennia steeds meer richting vrijwilligers en mantelzorgers werden geschoven. Maar als het aan het sociale werkbedrijf Werkse! in Delft ligt, worden dit betaalde banen voor mensen die nu nog in de bijstand zitten. Dat is de portee van het project ‘Zorg as a service’. ‘Zorgorganisaties kunnen een abonnement nemen op deze diensten. Wij zorgen voor medewerkers met voldoende vaardigheden om dit werk goed te kunnen doen. Alleen werken met vrijwilligers is soms een wankel evenwicht. Ze stoppen er soms mee, zijn lastig te vinden. ‘Zorg as a service’ draait om continuïteit. Een groot voordeel voor zorgorganisaties’, zegt Jiske Kiers, de projectmanager.
Het idee voor het project werd geboren in de BHAG Delft. ‘In die alliantie werken acht partijen uit het sociale domein in de stad samen. We zien dat een flinke groep in de bijstand redelijk onzichtbaar blijft, vooral vrouwen en 50-plussers. Uit onderzoek bleek dat zij graag in de zorg zouden willen werken. Die zorgsector op zijn beurt stuit vaak op het probleem dat voor diverse activiteiten geen tijd meer is. In ‘Zorg as a service’ hebben we deze twee uitdagingen met elkaar verknoopt.’ Kiers denkt dat ze hiermee een ‘maatschappelijk verdienmodel’ heeft aangeboord. ‘Diverse zorgorganisaties hebben geld over voor zo’n abonnement. Want deze aanpak werkt preventief. De medewerkers die bij de ouderen over de vloer komen, hebben een signaalfunctie; ze zien het als er iets niet goed gaat met de cliënt. De zorgorganisatie kan daarop vroegtijdig inspelen; dit scheelt in de zorgkosten.’ Maar het mes snijdt aan meer kanten, betoogt Kiers. ‘Uit alle onderzoeken blijkt dat mensen die werk hebben, minder vaak naar de dokter gaan of ziek worden. Dat betekent ook voor die groep een besparing op de kosten. En de overheid hoeft minder uitkeringsgeld te betalen. Daarom rekenen wij op termijn op financiële bijdragen van de gemeente en de zorgverzekeraars. We gaan na verloop van tijd een effectenonderzoek doen om dit hard te maken.’
Werkse! heeft inmiddels vijftig mensen in de bijstand in het vizier die kenbaar hebben gemaakt zo’n servicebaan te willen. Zij vormen dadelijk de eerste groep van ‘Zorg as a service’. ‘Met hen gaan we nu bekijken wat er nodig is aan opleidingen, coaching en diploma’s. Ze moeten goed beslagen ten ijs komen, want het worden betaalde banen. Échte banen.’ Doordat het initiatief echt uit de stad komt, waren de eerste opdrachtgevers al vanaf het eerste moment betrokken bij de ontwikkeling van het concept. ‘Een grote instelling voor ouderenzorg zal als pilotklant fungeren, gevolgd door een organisatie voor de opvang van dak- en thuislozen en een organisatie voor dagbesteding. Als het project goed draait, kunnen we onze diensten ook uitbreiden naar de particuliere markt.’ Er zijn in Nederland meer projecten waarin zorgtaken die de samenleving heeft laten versloffen, worden omgezet in werkplekken. ‘Voor zover bij ons bekend, zijn wij het eerste initiatief dat zich specifiek richt op mensen met een bijstandsuitkering.’
Over de Werkinnovatie Prijs
De Werkinnovatie Prijs 2020, in het leven geroepen door Start Foundation in samenwerking met Cedris, kent 10 finalisten die met hun projectidee meedingen naar 1 miljoen euro. Deze finalisten zijn geselecteerd uit maar liefst 62 projectideeën, variërend van nieuwe banen in de circulaire economie tot nieuwe banen in de ouderenzorg. De uitdaging voor de finalisten is nu om het idee uit te werken naar een hiervoor haalbaar businessmodel. Deze wedstrijd verbindt het creëren van betaalde banen voor mensen met minder kansen met de maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan. In januari 2021 worden de winnaars bekend gemaakt op www.werkinnovatieprijs.nl.